Coraz częściej mówi się o możliwych przerwach w dostawach prądu. Oczywiście z takowymi mieliśmy już do czynienia, chociażby w przypadku najróżniejszych awarii, na przykład wskutek uszkodzenia linii przez niekorzystne warunki pogodowe. Jednak tzw. blackout to już nie tylko przerwa na skutek jakiegoś nagłego zjawiska, ale również z powodu przeciążeń linii, aż do momentu naprawy awarii w systemie lub zmniejszenia zapotrzebowania. Warto przygotować się na taką sytuację. W przypadku najróżniejszych instalacji przydają się m.in. akumulatory awaryjne.
Blackout a brownout – co je od siebie różni?
Jak zauważyliśmy już na wstępie, tzw. blackout wciąż jest możliwy. Trzeba powiedzieć sobie szczerze, że żyjemy obecnie w bardzo niepewnych czasach, a krótsze i dłuższe przerwy w dostawach energii elektrycznej są jak najbardziej możliwe. Nawet, mimo iż wielu nie zdaje sobie z tego sprawy. Dlatego możemy mówić już nie tylko o blackoucie, ale także brownoucie i już tak definiowana przerwa może być poważnym utrudnieniem.
Brownout jest bowiem przerwą w dostawie prądu, która trwa maksymalnie 72 godziny. Jednocześnie zauważono, że okres ten może zostać przedłużony odpowiednim rozporządzeniem. O wiele dłużej może trwać blackout, który trwa aż do naprawienia awarii w systemie. Co najważniejsze, to przerwy w dostawie energii, których nie da się przewidzieć, ponieważ są one spowodowane nagłym zdarzeniem.
Warto w tym miejscu zauważyć, że w ostatnich miesiącach Polskie Sieci Elektroenergetyczne informowały o takich zagrożeniach na rynku mocy, co miało miejsce na przykład 23 września 2022 roku. Wówczas zagrożenie brakiem prądu pojawiło się w godzinach od 19:00 do 21:00, aczkolwiek konsumenci w żaden sposób tego nie odczuli i nie miało to wpływu na odbiorców energii elektrycznej.
Warto być jednak przygotowanym na przerwy w dostawie energii, dlatego przydadzą się najróżniejsze generatory prądu. W przypadku instalacji zasadne są specjalne baterie, w tym na przykład akumulatory do zasilania awaryjnego, oświetlenia czy nawet akumulatory do alarmu. Służą do tego specjalne moduły bateryjne do UPS.
Czym są akumulatory do UPS?
W najprostszym tłumaczeniu urządzenia UPS to gwarancja stabilnego zasilania prądem również podczas braków w dostawie energii. Oprócz tego akumulator do alarmu czy oświetlenia awaryjnego chroni przed nagłymi skokami napięcia. W zależności od budowy wyróżnia się trzy główne typy akumulatorów UPS, tj.:
- Akumulatory do UPS kwasowo-ołowiowe – zalecane do systemów o dużej mocy. To urządzenia, które charakteryzują się niską impedancją wewnętrzną i wysoką tolerancją. Poza tym mają także niską cenę, o dobrym stosunku ceny do jakości. To baterie, które występują w dwóch typach jako urządzenia regulowane zaworem (VRLA) – z zaworem upuszczającym gaz, a także wentylowane (VLA) – muszą być umieszczone w specjalnych pomieszczeniach wyposażonych w urządzenia myjące. To zabezpieczenia na wypadek wycieku kwasu.
- Akumulatory do UPS niklowo-kadmowe (NiCd) – mogą być stosowane w miejscach, gdzie panują wysokie temperatury. Do cech charakterystycznych takich baterii należą m.in. długa żywotność, zdolnością do pracy w szerokim zakresie temperatur otoczenia od –20 do 40 stopni Celsjusza, a także wysoka tolerancja na głębokie wyładowania. Minusem jest wyższa cena takich urządzeń.
- Akumulatory do UPS litowo-jonowe (Li-Ion) – stosowane nie tylko w pojazdach elektrycznych, ale również w bezprzerwowych systemach zasilania awaryjnego. Takie baterie nadają się również do magazynowania energii wytwarzanej przez fotowoltaikę. Do zalet akumulatorów Li-Ion należą m.in. mniejsze wymiary, niższa masa, krótszy czas ładowania, możliwość pracy w wysokich temperaturach oraz długa żywotność. Minusem jest wysoka cena.
Jak widać, akumulatory do przetwornic i systemów awaryjnego zasilania mogą być bardzo różne. Dobierając akumulator do oświetlenia awaryjnego lub innego systemu, pod uwagę należy wziąć m.in. moc pobieraną przez obciążenie w kW lub kVA. Ważne są też inne parametry (m.in. żywotność, napięcie na szynie DC czy minimalna głębokość baterii w W na ogniwo).